Το ύφος του κειμένου - επικοινωνιακό πλαίσιο

ΥΦΟΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΠΕΡΙΣΤΑΣΗ

Το ύφος είναι ο ιδιαίτερος τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιεί κάποιος τη γλώσσα αξιοποιώντας τα ποικίλα μέσα που αυτή προσφέρει. Πρόκειται, δηλαδή, για τις γλωσσικές στρατηγικές και τεχνικές που επινοεί ο πομπός για να επενδύσει αισθητικά και σημασιολογικά τις σκέψεις του και να περάσει με τον καλύτερο δυνατό και πιο αποτελεσματικό τρόπο το μήνυμά του. Για το
 λόγο αυτό το ύφος και οι εκάστοτε υφολογικές επιλογές εξαρτώνται κατά βάση από την επικοινωνιακή περίσταση του λόγου
.(Σημείωση: Σε ένα κείμενο είναι πολύ πιθανό να γίνονται διάφοροι συνδυασμοί, π.χ. το ύφος να είναι απλό, οικείο, ελεύθερο... και λογοτεχνίζον, με αρκετά σχήματα λόγου.)

 

ΥΦΟΣ	ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΥΦΟΥΣ
Λιτό	Κυριαρχεί η παρατακτική σύνδεση και το ασύνδετο σχήμα, σύντομες περίοδοι, ενεργητική σύνταξη, απουσιάζουν σχήματα  λόγου, και κυριαρχεί το απλό λεξιλόγιο
Οικείο	Κυριαρχεί η παρατακτική σύνδεση και το ασύνδετο σχήμα, ενεργητική σύνταξη, χρησιμοποιείται α΄, β΄ πρόσωπο
Λυρικό	Μεταφορική χρήση λόγου, επίκληση στο συναίσθημα
Επίσημο/ Τυπικό	Ορολογία, παθητική σύνταξη, τριτοπόσωπος λόγος ,  εξεζητημένο λεξιλόγιο, μακροπερίοδος λόγος, υποτακτική σύνδεση
Σαρκαστικό	Ειρωνεία,  υπαινιγμοί
Χιουμοριστικό	Καθημερινό, απλό  λεξιλόγιο, στοιχεία προφορικού λόγου, ευφυολογία, σχολιασμός, υπονοούμενα, υπαινιγμοί
Εξομολογητικό	Α’ πρόσωπο, παρελθοντικοί χρόνοι
Προτρεπτικό	Προτάσεις για στάση ζωής/συμπεριφορά/επιλογές, συμβουλές
Πομπώδες	Χρήση της υπερβολής, βαρύγδουπες λέξεις-εκφράσεις, πληθωρικότητα στον λόγο.
Ζωντανό	Αφήγηση σε ιστορικό ενεστώτα (δηλαδή "παρελθοντικό" ενεστώτα,  χρήση ευθύ λόγου, ρητορικών ερωτημάτων, παραδειγμάτων
Πυκνό	Προσπάθεια να διατυπωθούν τα νοήματα με τη μέγιστη οικονομία λέξεων
Φροντισμένο	Σωστά δομημένο, οργανωμένη και τεκμηριωμένη η παρουσίαση επιχειρημάτων, ακρίβεια στην επιλογή του λεξιλογίου (προσεγμένοι οι όροι, προσεγμένες οι λέξεις συνοχής), τίποτα το περιττό.
Γλαφυρό	Κομψό, χαριτωμένο, χρησιμοποιείται κυρίως στα λογοτεχνικά κείμενα.

 

 

 

 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ