Ο Θούριος, Ρήγας Βελεστινλής

Είδος: Ο Θούριος υπήρξε ένας φλογερός πατριωτικός  ύμνος που σκοπό του είχε να εμψυχώσει τους Έλληνες και να τους οδηγήσει σε επαναστατική δράση. Υπήρξε σύμβολο του Αγώνα. Ο Θούριος  είναι ένα από τα τέσσερα έργα που περιλαμβάνεται στο έργο του Ρήγα με τον γενικό τίτλο Νέα πολιτική διοίκησις των κατοίκων της Ρούμελης, της Μικράς Ασίας των Μεσογείων νήσων και της Βλαχομπογδανίας, που έγινε ευρύτερα γνωστό ως Επαναστατικό Μανιφέστο (1797). Το συγκε-κριμένο έργο αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά «στρατευμένα» έργα που έχουν γραφτεί ποτέ στην ελληνική γλώσσα. Αυτό βέβαια φαίνεται καλύτερα και από τον υπότιτλο που έδωσε ο Ρήγας στο έργο του: «Μια προσταγή μεγάλη». 

 Ο τίτλος:

Ο Ρήγας για να εκφράσει τα επαναστατικά του μηνύματα δανείζεται από τους αρχαίους Έλληνες ποιητές τον τίτλο Θούριος, που σημαίνει ορμητικός, μαινόμενος, πολεμικός.

Η λέξη αυτή δεν χρησιμοποιούνταν στην εποχή του, αλλά έκτοτε με τον Ρήγα καταγράφεται στο νεοελληνικό λεξιλόγιο και ο Θούριος γίνεται πασίγνωστος σε όλους τους Έλληνες, μικρούς και μεγάλους. Γίνεται συνώνυμος με την Επανάσταση. Ο τίτλος Θούριος ανταποκρίνεται πράγματι και στο περιεχόμενο του ποιήματος του Ρήγα. Είναι ορμητικός, επανα στατικός παιάνας. Ήθελε πρώτα να εμψυχώσει τους σκλαβωμένους ραγιάδες και μετά να τους ωθήσει στον μεγαλειώδη αγώνα της Επανάστασης, για την απόκτηση της ελευθερίας.  
ΡήγαςΒελεστινλής, Παρουσίαση

Στιχουργία:

Το ποίημα αποτελείται από 126 δεκατρισύλλαβους οξύτονους στίχους με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία.

 

Η γλώσσα

Η γλώσσα είναι δημοτική με αρκετές λόγιες προσμίξεις.

Περιεχόμενο:

·                  Απευθύνεται: Αυτό που θα πρέπει να τονιστεί είναι ότι το επαναστατικό κάλεσμα του Ρήγα δεν απευθύνεται μόνο στους Έλληνες κατοίκους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά σε όλους τους λαούς της Βαλκανικής που βρίσκονταν κάτω από τον τουρκικό ζυγό.

·                  Πώς παρουσιάζει τις συνθήκες ζωής των σκλαβωμένων: Ο Ρήγας με χαρακτηριστικές εικόνες διεκτραγωδεί την θλιβερή κατάντια των ραγιάδων, που δεν ορίζουν πατρίδα, δεν ορίζουν τους ανθρώπους τους, την οικογένειά τους, όλα είναι έρμαια στην επιθυμία και τη βούληση του δυνάστη. Επισημαίνει επί πλέον την αβεβαιότητα της ατομικής ζωής και της περιουσίας τους, των χριστιανών αλλά και των μωαμεθανών, από τις αυθαιρεσίες της απολυταρχικής εξουσίας του σουλτάνου. Όσοι δεν αντέχουν τη σκλαβιά, οι κλέφτες και οι αρματολοί, αναγκάζονται να καταφύγουν στα βουνά κυνηγημένοι από τους Τούρκους. Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες διαβίωσης καλύτερος είναι ο θάνατος: Καλλιό “ναι μιάς ώρας ελεύθερη ζωή, παρά σαράντα χρόνοι σκλαβιά και φυλακή (στίχ. 7-9). Οι Τούρκοι κατακτητές δεν υπολογίζουν και δεν σέβονται ούτε και αυτούς που συνεργάζονται μαζί τους.

·                  Η μόνη διέξοδος: Έτσι η μόνη διέξοδος που έχουν οι υπόδουλοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας είναι η επανάσταση για την απόκτηση της ελευθερίας τους. Ο Ρήγας χρησιμοποιεί ακόμη και τον ψυχολογικό παράγοντα για να πετύχει τους σκοπούς του.